آیا رساله‎های منسوب به پولس جعلی هستند ؟

 این سؤال در حقیقت می‎گوید که آیا نامه‎های پولس در مسیحیت می‎تواند اعتبار داشته باشد یا فاقد اعتباراند. این مسئله از چند جهت قابل بررسی است:

جهت اول اگر پولس همین است که مسیحیت او را معرّفی می‎کند. چه در زمان بعد از مسیحی شدنش و چه قبل از آن درین صورت خود پولس در دین مسیحیت نباید هیچ اعتباری داشته باشد تا چه رسد که به نامه‎های او اعتبار داده شود.

پولس از نظر ویل دورانت یک مرد هیجان‎پذیر، ماجراجو و تخیل‎گرا بوده است و می‎گوید او می‎توانست بی‎رحم باشد ولی نمی‎توانست پشیمان شود. پولس بنابر آنچه که در اعمال رسولان ذکر گردیده یک یهودی متعصّب بوده و تا سر حدّ مرگ مسیحیان را آزار می‎داده است. او هرگز حضرت عیسی ع را ندیده است او در حالی که در رأس دژخیمان یهودی قرار داشت مراسم سنگسار «استیفان» که یکی از مسیحیان پاک و مقدس بود با رضایت او انجام گرفت و خودش در این مراسم حضور داشته است و در همان زمان مسئول شکنجه‎های کشنده بر جامعه مسیحیت بود، کلیساها را ویران کرده و گستاخانه وارد خانه‎های مردم شده و زن‎ها و مردها را بیرون کشیده و به زندان می‎بُرد.

داستان مسیحی شدن پولس نه تنها مسیحی بودن او را نمی‎تواند ثابت کند بلکه بر بی‎اعتباری او می‎افزاید. چون اولاً این داستان فقط از زبان خود او نقل شده است. و ثانیاً دراین داستان اضطراباتی وجود دارد که کذب و جعلی بودن داستان و یا لااقل تخیلی بودن آن را ثابت می‎کند. او خودش می‎گوید: وقتی که برای دستگیری مسیحیان عازم دمشق بودم نزدیک ظهر ناگهان از آسمان به اطراف من نور درخشید من به زمین افتادم و صدایی شنیدم که می‎گفت: «ای شائول، شائول، چرا بر من جفا می‎کنی؟» پرسیدم ای خداوند تو کیستی؟ پاسخ داد من عیسای ناصری هستم!! من عرض کردم چه کنم؟ خداوند به من گفت برخیز و به سوی دمشق برو و در آنجا کارهایی که به تو واگذار می‎شود به تو گفته خواهد شد اگر خوب به این داستان دقت شود پولس تلاش کرده است که اساس دو چیز را در همین داستان ساختگی و تخیلی خودش پی‎ریزی کند. یکی الوهیت و خدایی حضرت عیسی ـ علیه‎ السلام ـ و دیگری رهبری خودش را بر جامعه مسیحیت. و لذا در داستان خودش مرتکب اضطراب و اشتباهی شده است که هیچ عقلی نمی‎تواند آن را بپذیرد و آن اینست که اولاً او چگونه به مجردی که صدایی می‎شنود فهمید این صدا صدای خداست و به او خطاب می‎کند که «ای خدا تو کیستی» ثانیاً این سؤال پولس با یک مشکلی مبتلا است که اصلاً قابل جواب نیست و آن اینست که اگر پولس صاحب صدا را می‎شناخته است پس چرا پرسیده است که «تو کیستی» و اگر او را نه شناخته، پس چرا به او خطاب کرده است «ای خدا». مگر اینکه گفته شود در نزد پولس خدایان متعددی وجود داشته و با صداهای آنان خدا را تشخیص می‎داده است امّا اسم‎شان را نمی‎دانسته است گویا پولس سؤالش چنین بوده است که ای خدایی که مرا صدا می‎کنی تو از میان خدایان کدام یکی هستی!! پولس بعد از اعلام مسیحتش در دمشق در قالب همین داستان بلافاصله به صراحت می‎گوید که عیسی پسر خدا است.

بی‎اعتباری داستان مسیحی شدن پولس زمانی یقینی‎تر و مسلّم‎تر می‎گردد که او این داستان را بعد از اینکه در یک عشق با یکی از دختران زیبای یهودی شکست می‎خورد و معشوقه‎اش با امپراطور روم ازدواج می‎کند، می‎سازد. پس با توجه به اینکه پولس نه حواری بوده و نه شاگرد و نه حتی با هیچ یکی از شاگردان آن حضرت آشنا بوده و نه چیزی از تعالیم مسیحیت به گوش او رسیده است و با توجه به اینکه سابقه سوء از جهات مختلف داشته است چگونه مسیحیان سخنان او را به عنوان تعالیم مسیحیت می‎پذیرند و نامه‎ها و رساله‎های او چه اعتباری می‎تواند داشته باشد مگر اینکه گفته شود پولس خودش پیامبری بوده است که هیچ ربطی به حضرت عیسی ـ علیه‎ السلام ـ و دین او ندارد!

جهت دوم: بی‎اعتباری نامه‎های منسوب به پولس از مقایسه نامه‎های او با منابع دیگر عهد جدید خصوصاً انجیل متی نیز قابل اثبات است. چون مطالب متعددی در نامه‎های پولس وجود دارند که با اصولی که در اناجیل از حضرت مسیح ـ علیه‎ السلام ـ نقل شده‎اند منافات صریح دارند و به چند مورد در اینجا اشاره می‎شود.

مورد اول اینست که پولس در موارد بی‎شماری الوهیت و فرزندی عیسی ـ علیه‎ السلام ـ را از برای خداوند مطرح کرده است به عنوان نمونه یک مورد را ذکر می‎کنیم. او می‎گوید خداوند فرزند خود را به صورت انسان جسمانی و گناهکار برای آمرزش گناهان بشر فرستاد در حالیکه در اعمال رسولان در موارد متعددی عیسی ـ علیه‎ السلام ـ را به عنوان انسان و بنده ی خدا مطرح نموده است. لوقا که مؤلف اعمال رسولان است از قول حضرت موسی ـ علیه‎ السلام ـ آمدن حضرت عیسی ـ علیه‎ السلام ـ را چنین بیان می‎کند: «موسی گفت: خداوند خدای شما نبی‎ئی مانند من از میان برادران شما برای شما بر خواهد انگیخت و کلام او را در هرچه به شما می‎گوید بشنوید.»[6] در اعمال رسولان حضرت عیسی ـ علیه‎ السلام ـ در فصل‎های متعدد بنده ی خدا دانسته شده است. و سخنانی را که از پطرس و رسولان دیگر در پاسخ به کاهنان نقل می‎کند نیز بر بندگی عیسی وعدم الوهیت او دلالت دارد آنجا که می‎گویند: از خدا باید اطاعت کرد نه از انسان. خدای پدران ما، همان عیسی را که شما مصلوب کرده و کشتید زنده گردانید.

مورد دوم از تنافی نامه‎های پولس با منابع دیگر عهد جدید، مسئله انکار شریعت است. پولس معتقد بود که ایمان به مسیح بدون عمل کافی در نجات است. او در این نامه‎هایی که منسوب به اوست اصرار بر انکار شریعت دارد و آنرا دروازه‎ای به سوی گناه می‎پندارد و این مطالب را به عبارات مختلفی در فصول و موارد متعددی بیان کرده است. مثلاً در فصل هفتم نامه ی او به رومیان چنین می‎گوید: ما نسبت به شریعت که موجب بردگی ما بود مرده‎ایم، ازین پس باید خدا را به وسیله روح‎القدس خدمت کرد نه مانند گذشته که از قوانین نوشته شده اطاعت می‎کردیم.

پولس با بیان این مطالب انسان را از قید شریعت آزاد می‎داند. این نامه‎های پولس اگر با معیارهای کتب دیگر عهد جدید سنجیده شود بی‎اعتباری آنها خود بخود ثابت می‎گردد. چون حضرت مسیح ـ علیه‎ السلام ـ آنطوری که در انجیل‎ متی نقل شده است اسرار بر شریعت و عمل به آن داشته و حتی شرایع گذشته مورد تأیید و تکمیل او قرار داشته است. انجیل متی سخن حضرت عیسی ـ علیه‎ السلام ـ را چنین نقل می‎کند: «تصور می‎کنید که من از بهر ابطال قدرت و رسائل انبیاء آمده‎ام نه بلکه جهت تکمیلی آمده‎ام.»اناجیل خصوصاً انجیل متی دستورهای تشریعی حضرت عیسی ـ علیه‎ السلام ـ را در مسائل مختلف نقل کرده‎اند. حضرت عیسی ـ علیه‎ السلام ـ پیروان خود را به روزه‎داری بدون ریا توصیه کرده است و نیز توصیه نموده که صدقه را بدون ریا بپردازید و در مورد زنا می‎گوید؛ «شنیده‎اید گفته شده زنا مکن امّا من به شما می‎گویم هرگاه مردی از روی شهوت به زنی نگاه کند در دل خود با او زنا کرده است...» و نیز انتقام‎جویی را مورد نکوهش قرار داده و نه تنها دوستی با همسایه را بلکه دوستی با دشمنان را نیز توصیه نموده و مردم را از قسم خوردن منع کرده است. و نیز در فصل هفتم آیه 24 انجیل متی می‎گوید: «پس کسی که سخنان مرا می‎شنود و به آنها عمل کند مانند شخص دانایی است که خانه خود را بر سنگ بنا نموده.»

مورد سوم منافات نامه‎های پولس با متون عهد جدید مسئله آمرزیده شدن همه بشر و تبرئه آن از گناه بعد از آمدن حضرت مسیح ـ علیه‎ السلام ـ می‎باشد. پولس در قسمت‎های متعددی از نامه‎های خود با تعبیرات مختلف گفته است که بشر با آمدن عیسی ـ علیه‎ السلام ـ از هرگونه گناهی نجات پیدا کرده و تبرئه گردیده دیگر در عالم گناهی وجود ندارد چون شریعت وجود ندارد. او می‎گوید: با آمدن عیسی ـ علیه‎ السلام ـ انسان‎های که با گناه آدم ـ علیه‎ السلام ـ محکوم شناخته شده بودند همگی تبرئه گردیدند.در جای دیگر می‏‎گوید همانطوری که بسیاری در نتیجه سرپیچی یک نفر گناهکار گشتند به همان طریق بسیاری هم در نتیجه ی فرمانبری یک نفر کاملاً نیک محسوب خواهند شد.در قسمت دیگری از نامه‎های خود می‎گوید: پس دیگر برای کسانی که در اتحاد با مسیح بسر می‎برند هیچ محکومیتی وجود ندارد.

این مطالب که پولس در سراسر نامه‎هایش بر آن تأکید دارد با صراحت بر مطالبی که در اناجیل آمده است منافات دارد. از آن جمله مسئله ی دعا است که حضرت مسیح ـ علیه‎ السلام ـ برای آن شرایطی قرار داده و روش و موارد آن را بر مردم خصوصاً در مورد آمرزش گناهان آموخته است حضرت عیسی ـ علیه‎ السلام ـ بر طبق نقل اناجیل گفته است: در خلوت و در حضور پدر نادیده ی خود دعا کن و پدری که هیچ چیز از نظر او پنهان نیست اجر تو را خواهد داد... و بعد چنین می‎گوید: «ای پدر آسمان‎ها، نام تو مقدس باد، پادشاهی تو بیاید... گناهان ما را بیامرز...»

با وجود این همه تنافی و تناقض نامه‎های پولس که به چندمورد آن اشاره شد با اناجیل و اعمال رسولان چه اعتباری برای آن باقی می‎ماند مگر اینکه نامه‎های او را معیار حقیقت قرار داده و بر اناجیل و اعمال رسولان خط بطلان کشیده شود.

جهت سوم درباره ی بی‎اعتباری نامه‎های پولس مسئله جعلی بودن آنهاست. و اگر گفته شود در معرّفی پولس جعل و تحریفهایی صورت گرفته است لازمه آن این می‎شود که دیگر نه تنها نامه‎های منسوب به پولس از اعتبار ساقط می‎گردند بلکه این بی‎اعتباری به سوی اعمال رسولان و اصول مسیحیت که مبتنی بر آنها است نیز به شکل واضح‎تری سرایت خواهد کرد.

به هر صورت تحریف و جعل نه تنها در نامه‎های پولس بلکه در خود اناجیل و هر اثر بشری دیگر راه دارد و نمی‎توان آن را منتفی دانست. و این را با قاطعیت می‎توانیم بگوئیم که این نامه‎های که به پولس نسبت داده شده‎اند به طور مسلّم ابلاغیات و نظریات شخصی خود نویسنده می‎باشد و نه تنها به دین واقعی حضرت مسیح و علوم آسمانی ربطی ندارند بلکه با اناجیل اربعه هم نمی‎توانند مرتبط بشوند. بنابراین از این جهت جعل و تحریف نسبت به آنها ثابت است.

و امّا اینکه این نامه‎ها را پولس ننوشته و ممکن است کسان دیگری آنها را نگاشته و به پولس نسبت داده شده و یا لااقل نامه‎های او با دستبرد و جعل‎کاری تحریف شده باشند ولو این ادّعا ممکن است برای تبرئه و تقدیس پولس مطرح گردد ولی در عین حال این احتمال هم منتفی نمی‎باشد. و سخنان ویل دورانت این احتمال را تقویت می‎کند او می‎گوید: نامه‎های پولس مستقیماً به قلم خود او نبوده بلکه آنها را به دیگران املا می‎کرد و غالباً بعد از تحریر، مطالبی را به آنها می‎افزود و ظاهراً آنها را اصلاح هم نمی‎کرد و همانگونه که به صورت غریزی تراوش کرده بود با تکرارها و ابهام و نواقص دستوری باقی می‎گذاشت.

جهت معلومات بیشتر به کتب زیر رجوع می‎شود:

1. عیسی ـ علیه‎ السلام ـ پیام‎آور اسلام، تألیف دکتر احمد بهشتی.

2. تاریخ تمدن، ج 3، (قیصر و مسیح)، تألیف ویل دورانت.

3. مقدمه‎ای بر انجیل برنابا، به قلم سید محمود طالقانی.

قرآن کریم:

«پس وای بر آنها که نوشته‎ای با دست خود می‎نویسند سپس می‎گویند این از طرف خدا است تا آنرا به بهای کم بفروشند. پس وای بر آنها از آنچه با دست خود نوشتند و وای بر آنان از آنچه از این راه بدست آوردند.»

بقره، آیه 79