نسبت عمران پدر موسی و عمران پدر مریم چگونه است و آیا مریم مادر عیسی ـ علیه السّلام ـ از نسل بنی اسرائیل است؟

برای پاسخ به سؤال فوق ذکر این مقدمه لازم است که اسرائیل لقب حضرت یعقوب می باشد و به اولاد حضرت یعقوب «بنی اسرائیل می گویند: تعداد اولاد حضرت ابراهیم دوازده نفر بوده است و این تعداد در قرآن هم ذکر شده است زیرا حضرت یوسف در خواب دید که «... یازده ستاره و خورشید و ماه...» در برابرش سجده می کنند و هنگامی که پدر و مادر و برادران آن حضرت بعد از سالیان دراز برای ملاقات وی به مصر رفتند و در مقابل وی سجده کردند حضرت یوسف فرمود: «... این تعبیر خوابی است که قبلاً دیدم...» بنابراین معلوم می شود حضرت یوسف یازده نفر بوده اند یعنی به شماره یازده ستاره ای که در خواب دیده بودند و به اضافه خود حضرت دوازده نفر می شوند. نام این دوازده نفر که در منابع اسلامی ذکر شده به ترتیب ذیل است: 1. روبیل. 2. شمعون. 3. لاوی. 4. یهود. 5. ریالون. 6. یشجر. 7. یوسف. 8. بنیامین. 9. دار 10. یقنالی. 11. حاد. 12. اشر. این دوازده نفر هر کدام اولادی پیدا کردند و قبایل دوازده گانه بنی اسرائیل فرزندان و اولاد همین دوازده برادر است و به نام آنها شناخته می شود.

با توجه به مقدمه فوق باید گفت باز طبق منابع اسلامی حضرت موسی فرزند شخصی به نام عمران بوده است که وی نیز فرزند یصهر بن ماهث بن لاوی بن یعقوب می باشد بنابراین حضرت موسی از طایفه لاوی می باشد و لاوی هم از فرزندان حضرت یعقوب و از برادران حضرت یوسف بوده است.

اما حضرت مریم نیز دختر شخصی است به نام «عمران» که این شخص یکی از انبیاء بنی اسرائیل بوده و قرن ها حدود 18 قرن بعد از عمران پدر حضرت موسی به دنیا آمده و زندگی کرده است و نام پدر وی اشهم بن امون می باشد که با سلسله مراتب به حضرت سلیمان و داود ـ علیها السّلام ـ می رسد یعنی عمران پدر حضرت مریم ـ علیه السّلام ـ از اولاد حضرت داود می باشد. و حضرت داود هم از اولاد یهودا فرزند حضرت یعقوب و برادر لاوی می باشد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که هم عمران پدر حضرت موسی ـ علیه السّلام ـ و هم عمران پدر حضرت مریم ـ علیه السّلام ـ از طایفه بنی اسرائیل و از اولاد یعقوب و ابراهیم ـ علیه السّلام ـ می باشد یعنی هر دو از طایفه بنی اسرائیل هستند با این تفاوت که بین آنها قرن ها فاصله وجود دارد. و عمران پدر حضرت موسی از قبیله لاوی و عمران پدر حضرت مریم از قبیله یهودا می باشند.

در نهایت بعد از دست یافتن به این مطلب که این دو نفر هر دو از بنی اسرائیل هستند ذکر این نکته هم لازم است که کتاب هایی که به ذکر سلسله نسب انبیاء می پردازند معمولاً در شکل و تلفظ اسامی با هم اختلاف دارند و پیدا کردن یک عقیده مشترک در تعداد افراد یک قبیله و شکل و تلفظ اسامی آنها کاری مشکل و قریب به محال است و به دست آوردن اطلاعات ریز و جزیی در این زمینه بسیار مشکل و با بازده کم می باشد. درباره ی مورد فوق هم تنها فایده و استفاده ای که از آن می توان انتظار داشت پیدا کردن منظور آیه ی قرآن است که می فرماید: «خداوند، آدم و نوح و آل ابراهیم و آل عمران را بر جهانیان برتری داد.» در مورد تعیین مراد آیه فوق از آل عمران سه قول وجود دارد. برخی معتقدند که منظور از آل عمران حضرت موسی ـ علیه السّلام ـ است و برخی دیگر گفته اند منظور امیرالمؤمنین علی ـ علیه السّلام ـ می باشد چرا که نام پدر آن حضرت عمران ذکر شده و برخی دیگر نیز مراد قرآن از آل عمران را حضرت مریم و حضرت عیسی دانسته اند. و هر سه برای گفتار خود قرائنی ذکر کرده اند و حتی علامه طباطبایی با ذکر ادله ای قول سوم را بهتر دانسته و آن را مورد تأیید قرار داده اند. لکن باید توجه داشت که چون خداوند در آیه ی مذکور ابتدا از آل ابراهیم ـ علیه السّلام ـ نام برده، اقوال سه گانه هیچ منافاتی با هم پیدا نمی کنند و شاید هر سه قول هم صحیح باشد زیرا هم عمران پدر موسی ـ علیه السّلام ـ از اولاد ابراهیم است و هم عمران پدر حضرت مریم و هم عمران پدر حضرت علی ـ علیه السّلام ـ . بنابراین هر سه این افراد در ضمن آل ابراهیم از برگزیدگان می باشند.

معرفی منابع برای مطالعه ی بیشتر:

1. منهج الصادقین، ج 2، ص 212.

2. ترجمه ی المیزان، ج 3، ص 262 و 261.

3. مجمع البیان، ج 4، ص 41.